Clickeren, gevaarlijk en levensbedreigend?

[Funnygirl]

Sterre wordt er ook agressief. Zal niet trappen of in mijn ruimte komen, maar loopt dan wel met oren plat in de nek naast me.
Ik doe het dus ook niet meer. Geef heel af en toe een voedselbelonging bij het grondwerken, maar dat is echt zelden.

[aylakim]

Je kan ook nog je paard leren om actief niks te doen stilstaan met hoofd naar voren gericht) en dit combineren met beleefdheid. Dit helpt goed tegen opdringeringheid.

[Lacuna]

Ik gebruik af en toe voedselbeloningen voor moeilijke nieuwe oefeningen.
Echter, ga ik consequent na iedere oefening een snoepje erin stoppen, dan wordt hij ook beledigd.Zeker als de oefening in kwestie al lang en breed duidelijk is.

Gebruik ik het nu voor een nieuwe oefening aan te leren, staat hij na de bridge altijd keurig net buiten mn ruimte stil met twee oortjes naar voren te wachten.

Kent hij de oefening eenmaal, dan gebruik ik heel af en toe nog eens een snoepje als extra beloning, maar normaal gezien is mijn woordje "GOED" dan voldoende.

Groetjes Lacuna

[Jossie]

Ik heb nog een vraagje.
Hebben jullie eerst de beleefheid aangeleerd? Hoe ging dat bij jullie?

Bij Kate ben ik bewust moeilijker dingen gaan vragen, dus dingen die ze nog niet beheerste (zoals SWB). Iedere poging in de juiste richting werd beloond met een verbale ondersteuning (zoals: Goed zo Kaat of Hele knappe merrie). Een werkelijk goede uitvoering werd direct met een brokje beloond. Uiteindelijk beloon ik nu een goede uitvoering met mijn stem en aan het eind van de sessie krijgt ze alsnog een brokje. Simpele oefeningen of dingen waarvan ik weet dat zij weet wat ik bedoel, daarvoor krijgt ze geen voedselbeloning meer. Doe ik het dan wel, dan reageert ze nijdig en wil ze alles meteen opeisen.

Bij Wick, die wel beduidend sneller leert mét voedselbeloningen, is het juist nu geen doen meer. Zij trekt haar hele trucendoos open, ongeacht het commando en wil haar hapje steeds komen halen. Zij legt de ]/images/smilies/icon_mrgreen.gif[/img] .

[Mieke]

Je geeft het antwoord zelf eigenlijk het ging te traag volgens Aramis. Twee mogelijkheden het gaat te traag, paard haakt af en is afgeleid en bolt het af. Het gaat te traag en paard wordt wat boos. Aramis koos voor het tweede.
Ik denk dat je eerst wat meer moet oefenen op beleefdheid. Na het uitvoeren van de gevraagde oefening (Yes), paard achteruitzetten dan pas de beloning. Paard leert dan dat de beloning pas volgt na de stap uit jouw persoonlijke ruimte dan pas wordt het veilig.
Ik werk ook (soms) met voedselbeloningen maar ik geef nooit na elke goede poging een brokjes. Ik start een oefening yes, brokje, Yes, brokje en dan een Yes, geen brokjes, Yes brokje,..... Ik varieer mijn beloning dus. Dat helpt ook.
Rengel is echt een paard dat gek is op voedsel maar bij deze methode is er geen probleem. Ik kan alleen maar aanraden het boek van Inge T. er eens bij te nemen. Hoe meer ik er in lees hoe meer ik er uit haal.

Ik denk dat Gudrun hier wel een beter antwoord op weet. Misschien leest zij deze post ook nog...

[Amiro]

Ik had al van heel veel mensen gehoord dat voedselbeloningen agressief gedrag konden opwekken bij paarden dus het duurde lang voordat ik het durfde uit te proberen bij Amiro.

Toen ik ik april naar een clinic van Donald Newe ben geweest vroeg ik hem ook even wat hij ervan vond, en legde hij uit dat er op zich niks mis is met voedselbeloningen (Nevzorov himself gebruikt ze ook!) maar dat het moeilijk is voor mensen om er goed mee om te gaan. Timing is zeer belangrijk, en 1 keer een verkeerde timing kan gelijk verkeerd gedrag aanleren. Het brokje moet worden gegeven op een moment dat het paard precies dat doet wat je graag wilt, aangezien dit soms lastig is gebruiken veel mensen een clicker of een woord. Volgens Donald kwam heel vaa het agressiefe gedrag daar vandaan, zodra het paard de click hoort is het nog maar op 1 ding gericht: het brokje.

Donald zei ook dat het voor een paard veel te gemakkelijk is om aan brokjes te komen, veel mensen begroeten hun paard met een brokje, gebruiken het in de training erg veel en vaak op verkeerde momenten, en bij het afscheid schuiven ze er ook nog een brokje in. Dit was volgens Donald allemaal behoorlijk tegensrijdig. Als je een paard leert dat hij een brokje alleen krijgt als hij een oefening netjes uitvoert en geduldig wacht op zijn beloning heeft een paard er geen reden voor om agressief te worden. Als hij ziet dat bij iedere beweging richting agressie het brokje weer verdwijnt in de zak van het baasje leert hij snel genoeg dat hij er meer aan heeft om geduldig zijn beloning af te wachten en hem niet op te eisen.

Mijn ervaing met Amiro klopt eigenlijk el met Donalds uitleg. Ik gebruik inmiddels vaak brokjes, maar Amiro mag ze pas aannemen als ik "toe maar" zeg, als hij er eerder naar hapt dan stop ik het brokje weg. Hij heeft helemaal door hoe hij het brokje kan krijgen, en als iets echt niet wilt of perse even moet rennen/bokken vind ik het prima, maar dan geen brokje... Op deze manier houd ik het heel simpel en duidelijk en een paard als Amiro heeft dat nodig, hij heeft zo lang mensen alles voor hem laten beslissen, en nu hij bij mij zichzelf kan zijn maakt hij daar gelukkig veel gebruik van

[whoopie]

Wow moet even schrikken zijn geweest zeg zo,n heftige reactie

Ben blij datik dit toch even lees, zit er af en toe over te twijfelen om voedsel als beloning te gebruiken.
Whoopie is gek op eten, maar ze wordt zeer snel opdringerig en onbeleefd wanneer ze denkt dat er wat te halen valt,vandaar dat ik haar in principe niet uit de hand voer.Deze week hadik nog wat worteltjes over dacht ach die voerik haar zo even uit dehand, maar direct weer onbeleefd gedrag.
In de box heb ik haar wel geleerd dat ze pas bij de voerbak mag wanneer ze een pasje achteruit gaat, dit werkt goed.

Ik denk dat het vooral belangrijk is dat ze leren dat ze alleen maar iets te eten krijgen wanneer ze uit je ruimte blijven, dit kun je ook oefenen wanneer je zelf achter een hekje staat is iets veiliger.

[Mafhaf]

Voorheen begon ik ooit met voedselbeloning en toen beviel het me slecht. Susan begon ineens te bijten! (doet ze anders nooit ).

Nu gebruik ik het wel als afgebakend stukje training. Nu gaan we oefendingen doen, en daar zijn snoepjes bij te halen. Daarna snoepjes geen optie meer.

Zoals buigen kort (heel ronde hals), buigen lang (langgebogen hals), beentje bijzetten.
Hele duidelijke afspraken over.
Gij zult niet bedelen.
Gij zult neus minimaal op loodlijn hebben, liever nog neus weg.
Gij zult hand volgen als die ergens op u klopt.
Gij zult respecteren dat hand pas snoepje geeft als goed is.
En daar kun je leuke dingen mee doen!

[Gudrun]

Ik clicker met alle paarden (en honden) hier, mits enkele goede afspraken in het begin nooit problemen.
Wat ik me er bij kan voorstellen is dat je paard dacht: ik doe het goed dus ik heb recht op dat snoepje en ik wil het NU!!!
Regels die ik hanteer (zeker iin de beginfase, nu kan ik met Conny daar veel soepeler in zijn, met Piablo ietsje midner): beleefdheid, ook ALTIJD mindens een gewichtsverschuiving achteruit voor het aannemen van d ebeloning
NOOIT een beloning zonder bridge, anders krijg je bedelgedrag (tenzij eens een wortel of appel buiten de training)
na de brigde beloning afwisselen, voor nieuwe of moeilijke dingen voedsel, soms vb bij het rijden ook mogen stilstaan of even lange teugel, soms een aai of een knuffel
Een keerjte happen is direct time-out.
"gedaan" is einde training, altijd.
En alle basis dingen blijven gewoon, mijn ruimte is mijn ruimte, daar mag je alleen op vraag in, ... kennen jullie natuurlijk.

Wat ik bij paarden van anderen soms zie: sommige paarden (en daar bedoel ik geen van jullie paarden mee want die ken ik nog niet ), vooral dan bij "knoppenpaarden" is dat ze door clickertraining door krijgen dat ze zelf controle krijgen, zelf mogen nadenken en niet alleen automatisch reageren op bepaalde cues en daardoor terug wat controlevragen gaan stellen. En da's meteen het grootste bezwaar dat ik tegen het "oude" Parelli systeem had, het knopjes denken. (al ben ik stilaan mijn mening aan het herzien).
Maar hier mee is perfect om te gaan, gewoon de afspraken en basisregels opnieuw bevestigen.

Bij clickeren moet een paard zelf denken en uitproberen (terwijl vaak gezegd wordt dat het trucjes door conditionering zijn), eigen initiatief nemen en krijgt het hierdoor inherent een stuk vrijheid. het paard meot dus ook zelfbeheersing en controle aanleren.
Ik heb al kunnen clickeren met twee gevaarlijk agressieve paarden, en juist bij die paarden werkt het ook, mits zeer strikt te werk gaan.

Clickeren is geen methode op zich voor mij, het komt bovenop al het andere.
Naar ik meen gehoord te hebben werkt parelli vanaf level 3 nu ook met voedselbeloningen (zeg maar als ik het fout heb), da's niet voor niks vanaf level 3...

Als je het opnieuw wil proberen, probeer het dan uit veiligheid met van-je-af dingen. Vbn achteruit gaan, targetten op afstand, vrijspringen op commando, voetballen, trailer laden via pion-target, bakletters leren targetten, apporteren,...
Als je tijd en geduld hebt zijn de mogelijkheden oneindig.
(zei ze en vroeg zich af waarom Piablo dat nog niet allemaal kent, maar het correct aangaloperen rechts heb ik hem wel met de bridge geleerd )

[1994Anke]

Ik heb laatst ergens gelezen dat als je je paard lekker voer afstaat, inplaats van dat je het zelf opeet, je tegen het paard zegt, ik ben lager in rang. Misschien deed ie daarom zo?

[skey]

Haha Karianne, het gebed voor het clickeren

Gudrun, goede regels. Aan de meeste houd hij (en ik) zich. Al is die persoonlijke ruimte soms plots een probleem. Was het trouwens nooit tot nu. Ook niet daarvoor toen ik tenslotte ook al clickerde.

Anke, ik durft bijna met 100% zekerheid zeggen dat we ondertussen hadden afgesproken wie de leider is.
Nu alleen was hij zo 'into the food" dat hij niet meer kon/wilde nadenken.
Hij was er even niet meer... kan dit zo moeilijk uitleggen.

[marjans]

Je geeft het antwoord zelf eigenlijk het ging te traag volgens Aramis. Twee mogelijkheden het gaat te traag, paard haakt af en is afgeleid en bolt het af. Het gaat te traag en paard wordt wat boos. Aramis koos voor het tweede.
Ik denk dat je eerst wat meer moet oefenen op beleefdheid. Na het uitvoeren van de gevraagde oefening (Yes), paard achteruitzetten dan pas de beloning. Paard leert dan dat de beloning pas volgt na de stap uit jouw persoonlijke ruimte dan pas wordt het veilig.
Ik werk ook (soms) met voedselbeloningen maar ik geef nooit na elke goede poging een brokjes. Ik start een oefening yes, brokje, Yes, brokje en dan een Yes, geen brokjes, Yes brokje,..... Ik varieer mijn beloning dus. Dat helpt ook.
Rengel is echt een paard dat gek is op voedsel maar bij deze methode is er geen probleem. Ik kan alleen maar aanraden het boek van Inge T. er eens bij te nemen. Hoe meer ik er in lees hoe meer ik er uit haal.

Ik denk dat Gudrun hier wel een beter antwoord op weet. Misschien leest zij deze post ook nog...

Dat wat hierboven is beschreven hanteer ik ook bij Miko. Want ook hij wás zowiezo ERG opdringerig en liep je gewoon omver als hij wat wilde. Dus idd eerst een stap terug en beleefd blijven. (Dit zijn eigenlijk de eerste oefeningen voordat je überhaupt aan clickeren begint; beleefd blijven en van je af blijven/afstand houden) Hier moet je héél consequent in blijven want anders ben je snel terug bij af. Miko wordt ook heel erg enthousiast als er eten bij de oefeningen naar voren komt en daarom wissel ik ook veel af zodat hij niet het idee krijgt dat als ik "yes!" roep er áltijd iets lekkers volgt. Anders kan ik gewoonweg niets meer met hem doen want dan gaat hij eerst "zoeken" naar de beloning.
Gudrun is idd de ervaren clickeraarster, zij weet vast wel verder advies te geven!

[xyzutu2]

Interessante ervaringen!

Nu ik eindelijk weer het forum kan bereiken doe ik dat ook weer en val direct in deze discussie. Mooi!

Paarden kunnen inderdaad 'boos' worden als je met de clicker begint zonder dat ze hem goed begrijpen. Oren in de nek bij het aannemen van voer komt inderdaad soms doordat de training te snel of juist te traag gaat, maar in de meeste gevallen doordat het paard het clickersysteem nog niet helemaal snapt en hij steeds wat onzeker is wanneer hij nou voer krijgt en wanneer niet - en als het dan wel komt, probeert hij het zo snel mogelijk te pakken te krijgen met een boos gezicht om te voorkomen dat het weer verdwijnt. Als je paard naast boos kijkt ook opdringerig is of in je zakken snuffelt, kun je er 99% zeker van zijn dat hij niet begrijpt wanneer het voer nu komt en daarom maar het heft in eigen handen neemt. Heel belangrijk is dus dat voordat je echt met hem aan het werk gaat, je ervoor zorgt dat hij precies begrijpt wat de click betekent: dat na een click voer komt, maar dat dat voer niet iets is dat afgedwongen kan worden en dat opdringerig worden zeker niet tot voer leidt! Gelukkig is dat helemaal niet zo moeilijk als dat lijkt, omdat juist daar de kracht van clickertraining zit: niet alleen kun je er kunstjes mee aanleren, maar je kunt je paard ook laten begrijpen waarom iets wel of niet mag.

Als ik met een paard begin, begin ik dan ook altijd buiten de bak, dus met een hek tussen ons in. Op die manier kan hij niet eens op het idee komen om opdringerig te worden en hoef ik hem ook niet te corrigeren. De clicker en zijn precieze betekenis laat ik een deelnemer dus buiten de bak leren, door eerste steeds te clicken + belonen, vervolgens een pion aan te laten raken op commando, vervolgens hand aanraken op een vingerknip (op die manier ziet je paard namelijk overduidelijk dat er lege handen bestaan, dus zonder voer als er geen click was), en tenslotte het niet eten. Als het paard meerdere secondes van voer afblijft dat hem zonder click aangeboden wordt, weet je zeker dat hij de clicker zo goed als volledig snapt en dat hij begrijpt dat bedelen geen zin heeft.

Vervolgens ga je de bak in, en begin je weer met het hand aanraken. Is je paard toch nog opdringerig, dan zorg je ervoor dat je het voer na een click steeds richting zijn borst geeft. Dus stel je staat voor hem en je clickt, dan stap je richting zijn borst en duw je met je hand met de voedselbeloning tegen zijn borst om te vertellen dat hij het daar kan halen. Je paard zal al heel snel snappen dat het makkelijker is om twee passen achteruit te zetten om zijn voer te ontvangen dan om zijn hals in moeilijke bochten te wringen. Vaak hoef je dat een keer of vijf bewust te doen en hij blijft al rustig op een afstandje wachten om zijn beloning te kunnen ontvangen.

En dan is er inderdaad de bekende 'trukendoos'... Zodra je paard voer ziet, komen alle kunstjes uit de kast totdat hij een beloning heeft binnengesleept. Dat zie je erg veel bij niet clickergetrainde wel met voedsel beloonde paarden - en ook bij paarden die wel met de clicker getraind worden maar waarbij het baasje na vijf minuten trukendoos opeens een hele mooie Spaanse pas voorbij ziet komen en toch clickt en beloont. Wat je het paard daarmee vooral leert, is dat hij minimaal vijf minuten lang op eigen initiatief kunstjes moet doen voor hij een beloning krijgt. En dus heb je hem in feite een nieuw (en bijzonder vervelend!) kunstje geleerd!

In plaats daarvan - of van het corrigeren hiervan aangezien dat veel paarden alleen maar verbetener maakt ('vijf minuten lang kunstjes doen plus vijf correcties negeren moet uiteindelijk vast een beloning opleveren!' ) - moet je je richten op het gedrag dat je wel wilt zien: rustig stilstaan, netjes wachten zonder illegaal kunstjes doen, en het liefst op zo'n manier wachten dat het nog gezond is voor je paard ook. Dat kan door hem te leren om stil te staan met zijn hoofd laag. Je zou in feite al alleen voor het stilstaan kunnen gaan clicken en belonen, maar voor veel paarden is dat een enorm moeilijke oefening omdat ze het niet ervaren als 'sta aktief stil', maar 'doe niks'. En dat is hetzelfde als wanneer je tegen een mens roept 'Denk niet aan roze olifantjes'. In plaats daarvan voeg je dus een opdracht toe: sta stil en hou je hoofd omlaag tot ik een nieuwe opdracht geef. Dat stilstaan met het hoofd laag is niet alleen handig, maar ook gezond voor je paard: de lage hoofdhouding maakt endorfines los waardoor hij kalmeert en eventuele stress verdwijnt, (dus ook heel goed voor paarden die geestelijk oververhit raken als je teveel of te weinig van ze vraagt) en door de lage halshouding maakt hij zijn rugspieren los. Het aanleren is bovendien heel eenvoudig en kan op duizend verschillende manieren: door gewoon te clicken en te belonen zodra hij uit zichzelf zijn hoofd omlaag doet en dat dan op een hulp zetten, door a la Parelli druk uit te oefenen in de nek en niet alleen te belonen met een release maar ook met een click en een voedselbeloning, of door gewoon rustig over de manenkam van je paard te aaien tot hij uit ontspanning zijn hals even iets laat zakken en dan te clicken en te belonen. Dat laatste is een erg goede methode omdat het drukloos is, maar nog meer omdat het direct een hulp toevoegt die je ook uit het zadel heel goed kunt gebruiken voor het voorwaarts-neerwaarts strekken van de hals: een aai over de manenkam

Want in feite is het heel logisch dat je paard, als je hem niet goed begeleidt, illegaal kunstjes gaat opdreunen: vaak is vrijheidsdressuur namelijk het enige stukje training dat bijna alleen door positieve beloningen aangeleerd wordt. Alle andere oefeningen die het gemiddelde paard moet doen worden aangeleerd met het weglaten van druk of correcties als beloning. Dan is het niet moeilijk om te bepalen wat je paard leuker vindt. En dan is het ook niet moeilijk om te begrijpen waarom hij zo zijn best doet om jou te overtuigen om toch maar die kunstjes te gaan doen. Door zorgvuldig te trainen en je paard op een positieve manier duidelijk te maken wat je in plaats van die trukendoos wel wilt zien, kun je dat echter volledig omzeilen of verhelpen, en dat is niet alleen voor de trainer erg prettig, maar ook voor het paard. Want onzekerheid over wat je nou moet doen is nooit leuk.


Maar uiteindelijk blijft naast al deze oefeningen datgene waar in de paardentrainingswereld alles om draait toch jouw kennis van je paard. Al na het kleinste spoortje opwinding zou je in feite van oefening moeten veranderen, een rustige hoofd-laag pauze moeten inlassen of je paard even alleen laten zodat hij de rust heeft om alles weer even op een rijtje te zetten. En paarden kunnen inderdaad beledigd raken als je het ze te makkelijk maakt - als jij in feite de factor bent die hun leerproces vertraagt. Zo is er een manegepony die tijdens een beginnende vrijheidsdressuurcursus ontzetten intelligent bleek en alles razendsnel leerde. Toen ze een latere cursus weer aan een beginner werd toegewezen, raakte ze echter behoorlijk snel gepikeerd en moesten we heel gevarieerd te werk gaan en het snel uitdagender maken om haar er plezier in te laten houden. Dat lukte ook, maar het is wel iets om rekening mee te houden. Paarden zijn geen robots - alleen daarom wandelen Blacky en Sjors pagina voor pagina door het vrijheidsdressuurboek heen: om te laten zien dat ieder paard anders is en anders zal reageren. Maar doordat wij als mensen niet alleen hersens maar ook een groot invoelingsvermogen bezitten, kunnen we ervoor zorgen dat we wat we doen zo begrijpelijk en aangenaam mogelijk maken voor ons paard.

[Marianne]

Even off-topic: ben jij de schrijfster van het Vrijheidsdressuur boek?

Uit het bovenstaande stuk begrijp ik al meteen dat mijn klungelige pogingen met mijn paard Pauli, en haar 'beledigde' reacties hierop, in feite mijn onhandigheid en onervarenheid zijn geweest. En nu krijg ik opeens inspiratie! Naast Pauli heb ik nog een ander paard, Jilske, met een compleet ander karakter - zij kan zich zéér afsluiten en teleurstelling naar de wereld uitstralen. Ik bedenk me nu dat het clickeren wel eens een hele goed manier zou kunnen zijn om haar uit haar lethargie te halen! Ze is namelijk best een pittig dametje maar heeft dat afgeschermd door 'jullie laten me toch in de steek' houding. (Dat laatste heb ik niet gedaan hoor, ik heb haar nog maar kort - maar ze heeft dit wel meegemaakt bij haar vorige baas).

Het boek heb ik al maanden in de kast liggen - ik ga het toch eens ter hand nemen en kijken of we hier wat mee kunnen.
Dank voor de inspiratie!!

[xyzutu2]

Yep, ik ben inderdaad het slaafje van Blacky en Sjors.

Vaak zijn het hele eenvoudige dingen die bepalen of iets wel werkt of niet, en zo is het ook met clickertraining. En daarbij is het belangrijkste de balans in wat je doet.

Wat ik in clinics zie weerspiegelt dat wel een beetje: de meeste mensen die voor het eerst langkomen hebben al met voedsel getraind maar zonder clicker, waardoor het paard enorm bijterig werd en ze er maar helemaal mee stopten. Dus leren we samen het paard de clicker aan, leren hem direct wat wel en wat niet mag, en gaan vervolgens op een gebalanceerde manier met hem trainen om hem geestelijk te helpen: opwekkende oefeningen als hij het saai lijkt te vinden (vooral als je teveel gaat herhalen), en kalmerende oefeningen (zoals vooral het hoofd laag) als hij erg opgewonden raakt. Bij de gevorderdenclinic zie je veel deelnemers dan weer terug en blijken de paarden ineens allemaal kunstjes te kunnen. Dat is geweldig, maar die twee kleine oefeningen die vergeten zijn, zijn bijna altijd het niet-eten en het hoofd laag. Dus het paard is enorm enthousiast en doet lekker fel de Spaanse pas, maar wil dat eigenlijk ook alleen maar doen, niet meer rustig stilstaan. Heel simpel omdat ongevraagd Spaanse pas doen blijkbaar meer oplevert dan rustig stilstaan - ga maar bij jezelf na, wanneer heb je je paard het laatst met voedsel beloond voor een kunstje, en wanneer voor het laatst voor het rustig stilstaan na dat kunstje...?

Dat is helemaal niet erg en dat los je door je daar weer bewust van te worden binnen een paar minuten op - gewoon door weer te focussen op het hoofd laag tussen de oefeningen door (vooral tussen Spaanse pas-pogingen door, want als het hoofd voor de hoeven hangt, kunnen de benen niet omhoog in een ongevraagde Spaanse pas ), het niet eten en het steeds duidelijk een stap richting je paard zetten en richting de borst voeren als je beloont, en het zit weer goed.

Mocht je paard tussendoor eens ongevraagd aan je voerzak snuffelen, dan kun je hem ook altijd duidelijk maken dat dat jouw territorium is: door je armen gestrekt om je heen te zwaaien (vijf tot tien keer om je heen) waarbij je handen ongeveer op heuphoogte zijn. Daarmee maak je niet alleen je schouders even lekker los , maar je geeft ook heel duidelijk aan dat dit jouw gebied is waar jij precies mag doen wat je wilt. En als zich een neus binnen dat gebied steekt, dan krijgt die waarschijnlijk een arm tegen zijn neus. Je blijft gewoon net zo lang met gestrekte armen rondzwaaien totdat die neus zich weer weggetrokken heeft en in een andere richting kijkt - click plus beloning!

Een ander voordeel van deze correctie is dat hij niet tegen het paard is gericht. Als je je paard steeds een tik tegen zijn neus geeft als hij bij je zak zit, zal hij beseffen dat als hij dat voer toch wil, hij sneller moet worden. Bovendien hebben mensen de neiging om paarden te achtervolgen: Je paard graait in je zak, jij roept 'Nee!' en terwijl hij zich al terugtrekt krijgt hij een tik tegen zijn neus. Omdat hij al weg was, is het voor hem onduidelijk wat nou niet mocht, waar hij precies niet mag komen. Door gewoon je armen rond te zwaaien, richt je je actie niet tegen hem en achtervolg je hem niet met een correctie, maar geef je gewoon exact weer waar hij niet mag komen: nu niet, en straks ook niet, want dat territorium blijft altijd even groot. Doordat ze je handen dat gebiedje steeds precies zien afbakenen, geef je ze ook de kans om te zien dat ze daar niet kunnen komen. En voor je het weet gaat er een neus jouw kant op, begin je je schouders los te zwaaien en gaat die neus als vanzelf de andere kant uit. Niet eens zozeer uit angst voor een correctie, maar vooral omdat hij de theorie achter die correctie nu begrijpt: in plaats van dat een bepaalde beweging naar jouw zak stout is, gewoon dat hij een bepaald gebied om jou heen niet ongevraagd binnen mag komen - en daarmee los je in een keer een hele hoop problemen op: naast het bedelen bijvoorbeeld ook over je heen komen, opdringerig zijn of bijvoorbeeld bijten. Gewoon omdat je nu niet bezig bent met het corrigeren van de syptomen, maar de oorzaak aanpakt. En de oorzaak van al dat gedrag is dat je paard eenvoudigweg niet weet wat jouw territorium is en hoe hij zich daarin moet gedragen.

Dat klinkt allemaal heel ingewikkeld, maar juist doordat het voor het paard nu meer is dan alleen een correctie - hij kan het territorium nu namelijk afgebakend zien worden door jouw kalme zwaaien - snapt hij het over het algemeen binnen vijf tot tien keer zo corrigeren en blijft hij gewoon netjes naast jouw persoonlijke gebiedje - tot jij hem natuurlijk naar binnen vraagt!