parelli hulpen v klassiek?

[sanne]

Ik heb vandaag weer eens centered riding les gehad, helaas niet op een parellipaard (maar wel nh), dus het was niet erg representatief.

Ik vroeg me af hoe mensen hier parellihulpen met dressuurhulpen combineren, ben vooral benieuwd naar de mensen die bij wim les hebben.
Bij parelli zijn de hulpen heel logisch (vind ik ) draaien naar de kant waar je heen wilt, zonnodig buitenbeen erbij. Maar hoe combineer je dit met buiging??
Ik deed dit zelf door als er geen buiging is binnenbeen te geven. Zoals karen rolf op de grond doet door de ribben weg te porcupinen.
Volgens mijn centered riding instructrice kan je dus niet met de buitenbeen een wending aangeven, dat doe je met de binnenbeen en je buitenteugel? vind ik dus heel onlogisch. Ik zou denken dat het paard dan opzij gaat wijken. Hoe doen andere mensen dit??

[Maaike]

Je moet het zo voorstellen dat je de schouders van je paard bestuurt met jouw schouders (en daaraan vast handen met teugels ) en de heupen van je paard met jouw heupen (en daaraan vast weer benen).

Om gewoon af te wenden zonder stelling kijk ik waar ik heen wil (naja etc volgens parelli) met neckreining als fase 4 en dan de directe teugel pas. Tijdens het wymmen vraag je ook lichte stelling en buiging van je paard op de hoefslag, schouder en heup moeten immers op gelijke hoogte zijn (als je een paard zelf laat lopen dan loopt ie met zijn schouders dichter tegen de wand omdat zijn schouders smaller zijn dan zijn heupen). Die stelling en buiging op de hoefslag vraag je dmv binnenbeen op de singel en buitenbeen erachter. Waardoor het paard zich buigt om je binnenbeen. In een wending vraag je je paard om met zijn schouders van de hoefslag te gaan met behoud van die buiging en misschien nog iets meer buiging. Je beenzetting blijft dus hetzelfde maar je draait je schouders in de richting van de wending. Als je de teugels vasthebt dat komt de buitenteugel vanzelf zachtjes tegen tegen zijn nek aan en tadaa wending (teugel tegen buitenhals = wijken voor druk dus..)

[skey]

Niet klassiek maar ik kan wel vertellen hoe ik het pas in de westernles heb geleerd. Ik mer nu al met Maaike haar uitleg dat iedereen het wel anders aanleert en dat het waarschijnlijk gewoon van de rijstijl afhangt.
Wat ik moet doen om stelling te krijgen is binnenbeen aanleggen en dan neemt hij stelling. Om het aan te leren moest ik binnenbeen aanleggen en binnenteugeld openen en metteen weer stoppen met deze twee. Hij moet zelf de stelling aanhouden tot ik wat anders vraag. verliest hij ze opnieuw vragen, binnenbeen, doet hij het nog niet komt de binnenteugel.
Dit is het pure begin. De buitenteugel komt later maar dat is dan weer nekreining en daar zijn we nog niet na drie lesjes.
Buitenbeen mag ik alleen gebruiken als zijn kont uitzwenkt en er dus geen goede stelling is, dan moet ik het naar achter leggen om die kont mee te krijgen.

(en het grappig is dat het echt werkt... De knopjes beginnen te komen op mijn knollie)

[trea]

Ja, het is waarschijnlijk een stomme vraag, maar als je je paard nu wilt laten wijken - zijwaards - dan moet je je been toch aanleggen? Gaat ie dan nog wel opzij, of neemt ie stelling aan?

[Maaike]

Ow maar dat je uiteindelijk het resultaat bereikt dat ie alleen stelling neemt om je binnenbeen (fase 1 natuurlijk) is ook bij Wim de bedoeling hoor . Met aanleren heb je binnebeen op de singel buitenbeen erachter. je been ligt daar maar doet niks. Beetje druk op je binnebeen en dan een friemeltje met je binnenteugel, als ie reageerd meteen belonen door je hand stil te houden (mssn iets naar voren voor jezelf). Hij moet die stelling idd zelf houden anders weer friemeltje etc.

Buitenbeen is idd wakend voor als de kont uitzwaait ofzo.

[Maaike]

Het rechts zijwaarts laten wijken van je paard moet eigenlijk zoveel mogelijk verkomen worden aangezien de gewrichten van het paard daar niet echt voor zijn gebouwd. Wijken dus het liefst hetzelfde aantal passen voorwaarts als zijwaarts, als je zijwaarts vraagt op een rechte lijn dan liefst onder een hoek.

Wijken is een gehoorzaamheids oefening, een 'wijkt ie goed voor mijn been? test'. je rijdt vooruit en vraagt als hij zijn buitenachterbeen optilt of hij die zijwaarts wil verplaatsen (zachtjes, fase 1 ritmisch met het optillen van zijn been) Je zou ook constante druk kunnen doen ipv ritmisch. Ritmisch is ook eigenlijk meer voor als je net dat beetje extra wil. Volgens mij gebruik je geen binnenbeen (ik iig niet) dus je krijgt geen stelling.

[Evenaar]

Trea ik denk dat het verschil met zijwaarts je eigen lichaamshouding en focus is. Maar ik dressuus ook nog niet, dus zou het niet weten....

[skey]

Maaike, wat grappig, dan is het dus net hetzelfde. Leuk eigenlijk, dan kan ik makkelijk nog les volgen van Wim als ik wil.
Het wijken Trea is net zoals Maaike hierboven al zei. Misschien komt er bij de western nog iets bij, dat weet ik niet. Maar zoals het me tot nu toe is uitgelegd is precies datgene wat Maaike zegt.
Het komt er ook op neer bij sommige oefeningen heb ik al begrepen dat er combinaties worden aangeleerd van verschillende dingen. Parelli deelt de oefeningen op en voegt die dan later samen, blijkbaar gebeurt dat in de western en waarschijnlijk in de klassieke dressuur ook zo. Ik heb het nu niet over wijken of stelling maar ze heeft mij een andere oef. uitgelegd die een geheel is van combinaties, alleen ben ik mijn verstand in bed vergeten en weet ik niet meer welke oef. dat was.

[sanne]

Die stelling en buiging op de hoefslag vraag je dmv binnenbeen op de singel en buitenbeen erachter. Waardoor het paard zich buigt om je binnenbeen. In een wending vraag je je paard om met zijn schouders van de hoefslag te gaan met behoud van die buiging en misschien nog iets meer buiging. Je beenzetting blijft dus hetzelfde maar je draait je schouders in de richting van de wending. Als je de teugels vasthebt dat komt de buitenteugel vanzelf zachtjes tegen tegen zijn nek aan en tadaa wending (teugel tegen buitenhals = wijken voor druk dus..)

maar dat draaien met je lichaam gebruik je als een fase 2 (bij parelli). Meestal reageert ze dan wel, maar stel ze reageert niet (of te weinig), ga je dan door in je fases, gebruik je dan dus je buitenbeen of niet?

Uiteindelijk is het dus de bedoeling dat het paard op het draaien van je heup zelf met buiging de bocht doorgaat, als ik het goed begrijp?

rijden jullie bij wim/westernles trouwens wel of niet met contact?
Ik snap nog steeds het hele rijden met een strakke buitenteugel niet, vind het echt heel onlogisch

[Nacino]

rijden jullie bij wim/westernles trouwens wel of niet met contact?
Ik snap nog steeds het hele rijden met een strakke buitenteugel niet, vind het echt heel onlogisch

Die 'strakke' buitenteugel heet volgens mij een begrenzende buitenteugel. Je voorkomt, bv op een volte, dat je paard over de schouder wegloopt. Met je binnenteugel vraag je extra stelling en het paard buigt dan, met stelling, om het binnenbeen. Het buitenbeen ligt iets naar achter en voorkomt dat de heup naar buiten uitzwaait (dan maakt het paard zich recht en is er weer geen sprake van buiging) maar die binnenteugel laat direct weer los anders 'hang' je aan je paard.

[sanne]

rijden jullie bij wim/westernles trouwens wel of niet met contact?
Ik snap nog steeds het hele rijden met een strakke buitenteugel niet, vind het echt heel onlogisch

Die 'strakke' buitenteugel heet volgens mij een begrenzende buitenteugel. Je voorkomt, bv op een volte, dat je paard over de schouder wegloopt. Met je binnenteugel vraag je extra stelling en het paard buigt dan, met stelling, om het binnenbeen. Het buitenbeen ligt iets naar achter en voorkomt dat de heup naar buiten uitzwaait (dan maakt het paard zich recht en is er weer geen sprake van buiging) maar die binnenteugel laat direct weer los anders 'hang' je aan je paard.

dat is allemaal precies zoals ze het uitlegde, en ik weet opzich wel alle redenen, maar ik snap gewoon niet dat je dan zowieso je buitenteugel en je binnenbeen eraan moet houden, terwijl hij helemaal niet over de schouder wegloopt. Ik zou alleen wat doen als het paard het niet doet.

Ik dacht ook de hele tijd, volgens mij zou tas naar rechts gaan als ik deze hulpen geef, rechterteugel en ]/images/smilies/icon_mrgreen.gif[/img]

[Nacino]

Je 'doet' ook niets met je buitenteugel, je hebt er alleen een continu contact mee. Het is een heel ander verhaal als je hem tegen de hals duwt, dan vraag je om de schouder naar binnen te plaatsen. Wanneer je dan ook buitenbeen aanlegt gaat je paard afwenden en wanneer je binnenbeen aanlegt vraag je om schoudervoor/binnen.

Je gebruikt gewoon de 'concentrated rein' zoals Parelli doet, ik zie eigenlijk weinig verschil.

[xyzutu2]

Volgens mijn centered riding instructrice kan je dus niet met de buitenbeen een wending aangeven, dat doe je met de binnenbeen en je buitenteugel? vind ik dus heel onlogisch. Ik zou denken dat het paard dan opzij gaat wijken. Hoe doen andere mensen dit??

Het 'probleem' met de manier waarop dressuur aan ruiters geleerd wordt, is dat instructeurs hun leerlingen de arm- en beenhulpen aanleren alsof dit de hulpen zijn die je je paard moet geven om hem af te laten wenden, halt te laten houden, te laten wijken enz. De arm- en beenhulpen zijn echter niet de hulpen, het zijn de gevolgen van de werkelijke hulpen: de heup- en schouderhulpen.

Wat veel ruiters niet beseffen is hoe schouders en heupen ten opzichte van elkaar draaien, namelijk tegenovergesteld. Bij een paard werkt het in feite precies hetzelfde: als je een bovenaanzicht van een skelet van een paard neemt en je laat hem door zijn hele lichaam naar rechts buigen, dan zie je dat zijn rechter bekkenhelft verder naar voren komt te staan dan de ]linker[/i] bekkenhelft ook! Als je rechtop staat, betekent dit dat als jij je hoofd naar rechts draait, je rechterschouder mee naar achteren draait, en je rechterbekkenhelft in tegengestelde richting: naar voren/links.Dit is even kort samengevat: wie er meer over wil lezen/duidelijkere uitleg over wil kan die hier lezen.

De basis van jouw bewegingen in het zadel naar links/rechts komen voort uit wat jouw schouders en heupen automatisch doen wanneer jij je hoofd naar rechts beweegt. Als je in het zadel zit, en jij draait je hoofd naar rechts, dan draait je rechterschouder mee naar achteren/rechts, en je linkerschouder daardoor mee naar voren/rechts. Het gevolg is dat jouw rechterhand naar naar achteren en rechts meedraait, en je linkerhand mee naar rechts en iets naar voren. We praten hier over enkele centimeters, geen woeste losgooibewegingen. Omdat je schoudergordel naar rechts draait, draait je bekken (dan ding waar je benen aan bungelen ) naar links: linkerbekkenhelft naar links en naar voren, rechterbekkenhelft naar achteren/links. Je rechterbeen gaat dus wat naar voren en links, je linkerbeen naar achteren.

Als je nu een paard tussen je benen stopt en jij draait je hoofd naar rechts, je schouder draait mee naar rechts en je heup daardoor naar links, dan zijn dit de dingen die jouw handen en benen zomaar doen: je rechterhand beweegt naar rechts en naar achteren dus van de hals af, je linkerhand beweegt iets naar voren en naar de hals toe. Je rechterbeen gaat iets naar voren en naar links, en duwt daardoor op de singel, je linkerbeen beweegt iets naar achteren en naar rechts, en duwt daarmee verder naar achteren tegen de buik.

In feite kun je hiermee je paard dressuur aanleren met Parelli-fases in het achterhoofd: jouw fase 0/1 voor rechtsaf is het bewegen van je hoofd (met de minimale schouder+bekkendraaiing die daaraan vast zit, wat resulteert in minimale been/teugelhulpen), de fase 2 is het bewust doordraaien van je schouder en bekken waardoor je paard nog duidelijker deze hulpen doorkrijgt via je handen/benen. Pas in fase 3 geef je een actieve been/teugelhulp om je oorspronkelijke draaiiing nog duidelijker te maken: een kneepje in de binnenteugel, duw tegen de hals met de buitenteugel, aanduwen van binnenbeen op de singel, aanduwen van buitenbeen achter de singel.

Het probleem is dat ruiters alleen die laatste fase 3 als hulpen aangeleerd krijgen. Daardoor ga je denken vanuit been- en teugelhulpen die vreselijk moeilijk te coordineren zijn - en bovendien volledig onlogisch lijken als je hun oorsprong uit jouw eigen lichaam niet kent. De hulpen zijn juist ver van onlogisch, zowel voor je paard als voor jou, want jouw schouder/bekkenbeweging is in een bocht exact gelijk aan die van je paard: als je naar rechts draait, draaien jouw rechterschouder en die van je paard naar achteren, en de rechterheup van jou en je paard naar voren. Met jouw schouders/handen geef jij dus van nature al exact de stand aan van de voorhand van je paard, en met je bekken/benen exact de stand die zijn achterhand/bekken aan moet nemen.

Het buitenteugel-binnenbeen systeem om bochten te maken dat je tegenwoordig vaak toegeroepen krijgt, komt hier uit voort:Het aller belangrijkst aan een volte (naar rechts maar weer even), is de inzet: die moet vanaf de eerste pas de juiste lichaamsbuiging hebben, en dus een naar voren grijpende rechterbekkenhelft en rechterachterbeen. Alleen met een correcte buiging naar binnen in zijn rug kan je paard met zijn gewicht op 4 benen verdeeld de bocht door (paarden met stelling naar buigen zijn degene die schuin door de bocht gaan, daardoor hun lichaam overbelasten). Dat kun je niet bereiken met je teugels, want de meeste paarden zijn soepel genoeg om met een S-vormige ruggegraat te lopen. Bovendien hebben we al gezien dat je handen zijn schouders controleren, je benen zijn bekken. Je vraagt hem dus aan het begin van de volte om jouw bekkenstand te kopieeren: je binnenbeen gaat daardoor naar voren en tegen de singel, buitenbeen naar achteren. Omdat je het rechterachterbeen genoeg ruimte wilt geven om onder te treden, moet de ribbenkast naar buiten (dus links) buigen, vandaar dat je een duidelijkere hulp met je binnen- dan buitenbeen geeft. Het buitenbeen ligt los/wakend aan. Als je paard vanuit de rug goed inbuigt, buigt zijn hals vanzelf mee naar binnen. Een paard kan echter extreem ver inbuigen - totdat zijn neus zijn staart raakt. Dat wil je niet. Met je handen geef je dus de schouders het signaal dat de voorhand inderdaad mee in de buiging naar rechts moet gaan, maar niet te ver. Jouw schouder draait ook mee naar rechts, maar op een geven moment stop je daarin: jouw hand draait dus net zo ver mee naar voren/tegen de hals als jouw schouders zijn schouders toestaan om mee te gaan in de buiring. Je buitenhand is dus de begrenzende factor. Exact hetzelfde zie je bij westernriding: met neck-reining beweeg je je buitenteugel overduidelijk tegen de buiten(dus linker)hals aan. Daardoor 'duw' je niet alleen de hals naar binnen, je hebt de teugel hierdoor ook verkort waardoor je de schouders precies aangeeft hoe ver naar binnen ze mogen. En precies hetzelfde zie je ook bij het mennen volgens Achenbach: je zet een wending naar rechts in vanuit de buitenteugel: die gaat precies zo ver naar voren als de schouders mogen inbuigen naar binnen. Of het nu bij dressuur, mennen of western is: je buitenhand beweegt tijdens een wending altijd iets naar voren en tegen de hals aan, maar ook niet meer dan precies genoeg: het is de plek waar de hand blijft staan die aangeeft hoe ver het paard in mag buigen, niet het teugel naar voren bewegen an sich.

De natuurlijke reactie van mensen op een paard is echter: als ik naar rechts wil, trek ik aan de rechterteugel en laat ik links los om het paard de ruimte te geven om naar rechts te buigen. Je paard valt daardoor in het gunstige geval naar binnen, omdat de binnenteugel nooit aan kan geven hoe ver de schouders precies door mogen draaien - als je paard te ver naar binnen inbuigt, hangt de binnenteugel namelijk alsnog in een boogje. Prima, denkt je paard, het loslaten van die binnenteugel is blijkbaar een beloning voor dat extreem inbuigen, waardoor het hoofd als het ware losgekoppeld raakt van de schouders. Je paard kan dan bij wijze van spreken met zijn neus tegen jouw binnenbeen alsnog besluiten om zijn schouders naar links, naar rechts of rechtdoor te laten lopen. In het ongunstige geval gaat je paard zich al snel tegen deze eenzijdige teugelhulp weren door ertegenin te gaan, stelling naar buiten te nemen, zichzelf afschuwelijk vast en scheef te werken en zijn lichaam overmatig verslijten door het scheef door de bochten gaan.

Als reactie op dat soort ruiterlogica grijpen instructeurs terug op de duidelijkste vorm van de correcte hulpen voor afwenden: binnenbeen aanduwen en buitenteugel aantrekken om een volte in te zetten. Uitleggen hoe jouw schouders en bekken draaien kost teveel tijd en moeite, en bovendien weten instructeurs vaak helemaal niet waar die hulpen eigenlijk uit voortkomen (de 'reden' die zij geven voor het aantrekken van de buitenteugel is dat je paard anders naar binnen valt/op de hoefslag blijft enz., terwijl de werkelijke reden is dat dit voorkomt uit de biologische draaiing van het mensenlichaam in een bocht -> als jij als ruiter op een natuurlijke manier beweegt, heb je geen onnodige spanningen en blokkades en kun je soepel meebewegen met je paard, en bovendien komt jouw natuurlijke beweging heel mooi overeen met de natuurlijke beweging van je paard). Bovendien krijg je als je het hele verhaal uitlegt ook irritante tegenvragen, want als je schouder meedraait, draait je binnenhand toch mee naar achteren en staat die teugel toch ook strakker? En dan moet je weer uitleggen dat dat wel zo is en dat dit inderdaad de stelling naar binnen aangeeft, maar dat je binnenbeen dit eigenlijk ook al heeft verteld, en dat het voor de schouders belangrijker is om via jouw schouders en dus handen te leren tot hoever ze naar binnen mogen draaien, dan het simpele feit dat ze naar binnen moeten draaien.

Dan is binnenbeen/buitenteugel (en vooral niet zeuren, het is gewoon zo) makkelijker, maar het zorgt ervoor dat je paard vanaf het begin de hulpen in een 'fase 3' binnenkrijgt, en de fase 0/1 (het draaien van je hoofd/schouder/bekken) overgeslagen wordt. Je paard krijgt dus standaard te grove (en door het gebrek aan bekken/schoudergebruik ook onsamenhande) hulpen, zal daarop afstompen en zo moeten binnenbeen en buitenteugel steeds harder gegeven worden om het paard nog de bocht om te krijgen. Waardoor ruiters verbaasd uitroepen 'Hoe kan dat nou, je trekt rechts om je paard naar links te krijgen?!'. En dat kan niemand ze kwalijk nemen.

Bij parelli zijn de hulpen heel logisch (vind ik ) draaien naar de kant waar je heen wilt, zonnodig buitenbeen erbij. Maar hoe combineer je dit met buiging??
Ik deed dit zelf door als er geen buiging is binnenbeen te geven. Zoals karen rolf op de grond doet door de ribben weg te porcupinen.

Parelli volgt hetzelfde biologische systeem (schouder meedraaien met je hoofd, dus binnenhand naar opzij/achteren en buitenhand naar voren/tegen de hals - bekken draait de andere kant op waardoor je binnenbeen naar voren steekt en buitenbeen naar achteren). Details kun je altijd aanpassen: met een hulp met je naar achteren liggende buitenbeen of naar voren liggende binnenbeen (of je dat nu aanduwt of naar voren afsteekt, het gaat om in welke richting hij wijst) zeg je ook niets anders tegen je paard dan 'Hey, paard, kijk eens naar mijn bekken, en kopieer dat!'.

Een paard kan oneindig veel hulpen leren voor dezelfde oefening: Sjors gaat schouder binnenwaarts als ik opzij zeg, maar ook als ik met de zweep tegen zijn binnenbuik tik, als ik stelling naar binnen vraag en met een ophouding aangeef dat hij niet naar voren mag, maar ook als ik meer contact neem met de buitenteugel. De enige vereiste voor zorgvuldig en anatomisch correct rijden is dat jouw been- en handhulpen op een logische manier voortkomen uit de natuurlijke draaiing van jouw heupen en schouders, en dat dit besef ervoor zorgt dat je altijd eerst fase 0/1 daarmee geeft, en dan pas met benen/handen bezig gaat. Je krijgt pas echt grote problemen als je hulpen te grof zijn, of als je voor jouw lichaam tegennatuurlijke dingen als hulpen gaat doen. Te grove hulpen die an sich wel correct zijn hebben een tegenovergesteld effect: als jij echt aan je binnenteugel trekt, dan trek je je schouder juist naar voren, als je je buitenteugel actief naar voren steekt, duw je onbewust je buitenschouder naar achteren, als je f]/images/smilies/teeth_smile.gif[/img] Als ik aan het schrijven ben, ga ik zelf ook altijd weer nadenken over hoe het ook al weer zat, nieuwe verbanden zoeken en dan komen er vaak wat extra omwegen bij. Maar ik hoop dat een beetje duidelijk is wat ik bedoel?

[Jossie]

In een woord: WOW!

Wat een duidelijke en heldere uitleg xyzutu2! Je had me net moeten zien achter de pc, rechtsaf op mijn stoel en linksaf, alleen maar om het gevoel te ervaren wat bij de uitleg hoort... Heel wat puzzelstukjes vallen nu op z'n plek: mijn aversie tegen mega-hulpen, zeker omdat het met minder ook lukte bij Son. De protesten van Son als ik tegen beter weten in toch grote hulpen gebruikte. Er valt een heleboel op z'n plek, bij Kate ga ik dan ook niet beginnen aan grotere hulpen als het met minder ook lukt!

[Mafhaf]

Wat een geweldige duidelijke logische overtuigende en heldere uitleg. DANKJEWEL!!!

Hier kan ik absoluut veel mee. Veel dank ook namens alle paarden op dit forum.