ervaringen Subli ZONDER

[trea]

Bron: Nicolette Hebing, veterinair geneeskundige.

Interessant boekje he Trea? Heb je het al helemaal uit?

In één ruk uitgelezen! Van het begin tot het einde interessant en makkelijk te lezen voor de gewone mens. Je krijgt gelijk zin om zelf aan de slag te gaan.
Ik voer al jaren ijslands zeewier, zonder te beseffen dat ik een 'multi-vitaminepreparaat' voerde, zo ook bietenpulp, jaaaren gevoerd, uiteindelijk gestopt omdat ik het zo omslachtig vond
Nu staat ie weer in het 'dieet', morgen even een zak halen. Straks tijdens honden uitlaten zag ik rode klaver staan, ik gelijk een bosje geplukt voor Enya

Ook het weidebeheer- gedeelte, súper! Herkenning! Leo dat stukje helemaal voorgelezen vanmiddag (hij leest niet zo graag). We bemesten nooit, maar gaan nu toch eens bekijken hoe we het beter kunnen doen, we hebben nogal wat boterbloemen in de wei.. dat zegt iets over de PH. Hmmm gewoon interesting!

Ook gelijk wat eterische oliën, veendrenk en groene leem besteld vanmorgen.

[dekoezegtboe]

hmmm ben ook heel benieuwd naar het boekje... ga het toch maar bestellen denk ik.
snow reageert ook heel heftig op voer, al lijkt het met deze grasbrok goed te gaan... maar hij krijgt er zo weinig van dat ik twijfel of hij wel genoeg vitamines e.d. binnen krijgt. Zeewier is dan inderdaad een briljante oplossing!

even ontopic, ik vind het vreemd dat er maar zo weinig ingredienten op de site staan, ben benieuwd of er op de zak meer staat.

[nienke07]

Gister niet gekeken... (Dop begon te brullen toen ik nèt op stal was, dus ik was zó weer thuis )
Straks poging nr. 2!

[elinetolman]

Even een off-topic-vraagje: waar voeren jullie de zeewier door? Ik had het namelijk ook voor mijn pony gekocht maar die moet er niks van hebben. En ik wil liever geen brok oid geven maar ik weet even niet waar ik het dan door kan doen. Dank!

[trea]

Even een off-topic-vraagje: waar voeren jullie de zeewier door? Ik had het namelijk ook voor mijn pony gekocht maar die moet er niks van hebben. En ik wil liever geen brok oid geven maar ik weet even niet waar ik het dan door kan doen. Dank!

Door wat bietenpulp en zemelen. (bietenpup:zemelen verhouding = 2:1)
Bietenpulp = vooral cellulose = herstelt de darmflora, bevat calcium, magnesium, vit; B, D en carotheen
Zemelen = omhulsel van tarwe, zetmeel is eruit, cellulose blijft over. Zemelen absorberen schadelijke stoffen uit de darmen waardoor de lever ontlast wordt. Bevat
zink, fosfor, ijzer, molybdeen, selenium, zwavel en vit. E

Bron; dzelfde als voorgaande.

[Jossie]

Kleine aanvulling op de bietenpulp:
Als je een zak koopt, kijk dan wel even of je een gezoete (melasse) variant of ongezoete koopt. Bovendien is het echt noodzakelijk om de juiste verhouding te voeren, aangezien je anders in de knel komt met de Ca:P balans .

[Miss_me]

waar haal je dat zeewier dan trea?

[trea]

Kan je bijna in iedere voerhandel kopen, en anders zijn er iva internet ook veel adressen (paardendrogist bijv.)

[Sarah]

Goh dat van zeewier wist ik niet. Jaren geleden heb ik het aan mijn paard gevoerd. Tot we een keer naar Erik Laarakker gingen (holistisch dierenarts), hij vond het onzin om dat te geven, maar het zou mijn paard niet schaden, toen ben ik er maar mee gestopt.....
Nu ik dit heb gelezen twijfel ik toch weer om het misschien te geven.

Jaren geleden leefde mijn paard ook op alleen hooi, gras en een liksteen. Ook ik heb de ervaring dat hij het er echt niet goed op deed. Zijn vacht werd dof, hij werd sloom en tja, hoe zal ik het zeggen, mat in zijn gedrag. Hij zat echt niet goed in zijn vel. Ik heb de dierenarts laten komen, die gaf het advies bijvoeren. Ik heb toen ook subli gekocht, ik weet alleen niet meer welke. Hij knapte hier heel snel van op. Sinds dien voer ik echt wel bij, ook bij mijn huidige paard.

Ik voer hem niet veel bij, 2x per dag een halve kilo.
Ook ik schrik ervan wat anderen soms voeren. Een kennis voert 6 kilo per dag aan haar paard.
Nog steeds ben ik op zoek naar de ideale bijvoeding, met de minste troep erin.

[nienke07]

En toen stond er niks op de zak... Ik kan me herinneren dat er altijd een los label opgeplakt zat.. maar niet op deze dus.. sollie.. kan jullie tot de volgende zak niet helpen...

[Miss_me]

Sarah: wat jij beschrijft komt me momenteel heel bekend voor met Indy! ik ben blij dat ik het zo duidelijk van jou hoor.

[trea]

Kleine aanvulling op de bietenpulp:
Als je een zak koopt, kijk dan wel even of je een gezoete (melasse) variant of ongezoete koopt. Bovendien is het echt noodzakelijk om de juiste verhouding te voeren, aangezien je anders in de knel komt met de Ca:P balans .

Grote aanvulling op bietenpulp:

Bietenpulp als paardenvoeder: (on)gewenste effecten ?

Door: Annemarie F.S. Olsman

Bietenpulp is een voedermiddel met een omstreden reputatie; “het is rijk aan koolhydraten en dat is slecht voor een paard…”, “eenmaal opgenomen gaat het zwellen en dat veroorzaakt een maagruptuur…”, “het heeft geen voedingswaarde…”, “paarden vinden het niet smakelijk…”. Dit zijn allemaal uitspraken welke vaak het gevolg zijn van onwetendheid en wantrouwen jegens het product en zijn te scharen in de categorie ‘empirisch geneuzel’ omdat de effecten van bietenpulp als voedermiddel voor paarden nauwelijks zijn onderzocht. Toch zijn er de laatste jaren verschillende wetenschappelijke artikelen gepubliceerd en worden er regelmatig discussies op internet gevoerd zoals in het onderstaande is samengevat. Hieruit blijkt dat ook bij de vaak genoemde relatie tussen bietenpulp en een slokdarmverstopping de vraag kan worden gesteld: feit of fabel?

Samenstelling en eigenschappen
Bietenpulp is het restproduct van de suikerproductie. Suiker (sucrose) wordt geëxtraheerd uit suikerbieten en wordt vervolgens gebruikt voor humane consumptie. De hoeveelheid sucrose in de resterende pulp is derhalve zeer laag. Alhoewel sommige voederproducenten melasse toevoegen aan pulp om de smakelijkheid van pulp te verhogen (gemelasseerde bietenpulp), is de hoeveelheid goed verteerbare, snel fermenteerbare koolhydraten in bietenpulp laag en dus is het risico op verzuring in de dikke darm, met alle gevolgen van dien, laag. Om een idee te krijgen: de hoeveelheid suiker in 5 kg bietenpulp is ongeveer gelijk aan de hoeveelheid suiker in een paar appels.
Daarentegen is bietenpulp rijk aan slecht verteerbare, matig snel fermenteerbare koolhydraten, zoals bijvoorbeeld pectine. Middels microbiële fermentatie in de dikke darm worden deze koolhydraten omgezet in vluchtige vetzuren en dragen in deze vorm bij aan de energievoorziening van het paard.
Tot slot is pulp ten opzichte van de energie inhoud (ca 900 VEP per kg droge stof) relatief eiwitarm (ca 8 tot 10% in de droge stof), rijk aan calcium en bevat nauwelijks tot geen fosfor, vitamine B, caroteen en vitamine D. Bietenpulp is dus rijk aan energie, rijk aan matig snel fermenteerbare koolhydraten en bevat weinig eiwit. Door deze eigenschappen is bietenpulp een geschikt product om in het dagelijkse rantsoen zowel een deel van het ruwvoer als van het krachtvoer te vervangen. Hierbij dient men wel rekening te houden met de lage gehaltes aan vitaminen en mineralen in bietenpulp; middels een rantsoenberekening is eenvoudig te bepalen of het supplementeren van mineralen- en/of vitaminen nodig is.

Toepassing in de praktijk
Er zijn verschillende redenen, al dan niet gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, om bietenpulp op te nemen in het dagelijkse rantsoen.
Ten eerste zouden schrale paarden baat hebben bij pulp doordat ze sneller op gewicht komen en beter op gewicht blijven. Ook paarden die veel energie nodig hebben, maar niet onbeperkt krachtvoer kunnen opnemen (verzuring in de dikke darm), zouden welvaren bij bietenpulp. Pulp wordt om deze reden veel gevoerd aan renpaarden in het Verenigd Koninkrijk. Daarnaast zou het een betere ruwvoerbron zijn dan hooi voor paarden met luchtwegproblemen: bietenpulp bevat veel vezels (lees: matig snel fermenteerbare koolhydraten), geen stof en geen schimmelsporen of allergenen die hooi juist wel bevat. Ook zouden paarden met gebitsproblemen makkelijker pulp op kunnen nemen dan hooi en zou het vanwege de goede verteerbaarheid een goed voeder zijn voor paarden die herstellende zijn van ziekte.
Naast bovengenoemde “praktijkervaringen” zijn er een aantal wetenschappelijk onderbouwde argumenten aan te dragen. Ten eerste zou bietenpulp het eiwitmetabolisme kunnen beïnvloeden, met name op het niveau van de absorptie van ammoniak. Door diverse auteurs wordt geadviseerd om paarden met leveraandoeningen bietenpulp te voeren. Dit advies is gebaseerd op het volgende: in de dikke darm zou bietenpulp enerzijds een pH daling induceren en anderzijds de microbiële groei stimuleren. Daardoor wordt er meer ammoniak met de mest uitgescheiden en dus minder ammoniak geabsorbeerd. Ammoniak wordt nog steeds gezien als een van de belangrijkste neurotoxische stoffen in de pathogenese van hepato-encefalopathie (HE). Een vermindering in de absorptie van ammoniak in de dikke darm zou het risico op HE verminderen en de lever ontlasten. De lever is immers het enige orgaan waar het neurotoxische ammoniak omgezet wordt in ureum, dat vervolgens door de nieren wordt uitgescheiden. Uit recent onderzoek blijkt dat het voeren van bietenpulp inderdaad leidt tot een daling in de veneuze ammoniakconcentratie.
Daarnaast is er beschreven dat het voeren van bietenpulp een daling in de veneuze creatinineconcentratie veroorzaakt. Mogelijk hangt dit effect samen met waarnemingen dat het voeren van bietenpulp leidt tot een verandering in het metabolisme van triacylglycerolen. Deze waarnemingen tezamen zouden kunnen duiden op een verandering in het energieverbruik van spieren. Echter, het mechanisme wat aan beide bovengenoemde waarnemingen ten grondslag ligt is niet geheel duidelijk en vraagt om nader onderzoek.
Tot slot zijn er vooralsnog geen duidelijke aanwijzingen om aan te nemen dat bietenpulp de absorptie van mineralen zou beinvloeden.

Voorweken en smakelijkheid: gevaar …?
In tegenstelling tot wat vaak gezegd wordt is voorweken (“natte pulp”) niet altijd nodig. In de literatuur is beschreven dat paarden 5 kg gedroogde bietenpulp (als brok) per dag opnamen zonder dat daarbij problemen werden gezien zoals een slokdarmverstopping. Problemen zijn echter niet ondenkbaar bij paarden die onvoldoende kauwen en/of wanneer water onvoldoende (niet ad lib) beschikbaar is. Ook blijkt het ene paard gevoeliger voor verstopping te zijn dan de ander. Daarom wordt door de meeste auteurs toch aangeraden om bietenpulp voor te weken in koud water (minstens 2 tot 3 uur) of in heet water (> 50 ºC, < 100 ºC en af laten koelen tot handwarme temperatuur). Voor de verhouding wordt geadviseerd: 3 L water op 1 kg pulpbrok. Alhoewel het zwelvermogen van pulp aanzienlijk is, zijn verhalen over maag- of darmrupturen niet gegrond bij gezonde paarden met een normale maaglediging en darmfunctie. Echter, bij paarden met ernstige motiliteitsstoornissen van het maagdarmkanaal (bijvoorbeeld een maagimpaction) is de kans op problemen zeker niet ondenkbaar.
Een bijkomend voordeel van voorweken is dat het voeren van poeders of oliën, zoals supplementen of geneesmiddelen, eenvoudiger wordt: door een supplement te mengen met de natte pulp is men er zeker van dat het supplement daadwerkelijk in het paard terecht komt en dat niet de helft aan de voerbak blijft kleven. Nadelen van voorweken zijn er echter ook. Ten eerste moet voorweken in koud water niet te lang duren (max 12 uur). De houdbaarheid van natte pulp is niet oneindig; schimmels afkomstig uit de omgeving gedijen prima op dit product. Ook treedt fermentatie op bij warme omgevingstemperatuur. Het mag duidelijk zijn dat dit de smakelijkheid niet bevordert. Dit probleem doet zich met name voor in de zomer. In de winter zou voorgeweekte pulp kunnen bevriezen; ook dit is niet bevordelijk voor de opname.
Over smaak valt niet te twisten, zelfs niet bij paarden. Voorgeweekte bietenpulp zou smakelijker zijn dan droge brok. Echter, paarden die niet gewend zijn om nat voer te eten kunnen in eerste instantie weigeren de geweekte pulp op te nemen. Een oplossing kan zijn om het krachtvoer (haver, biks, muesli) te mengen met de bietenpulp. En houdt immer rekening met het algemene principe van elke rantsoenwijziging: laat veranderingen geleidelijk plaatsvinden! Vaak wordt hiervoor een periode van 5 dagen aangehouden. Daarnaast is het van belang dat een paard ab lid beschikt over schoon fris water.

Verkrijgbaarheid en prijs
Bietenpulp is zowel nat (vers of ingekuild) als droog (gepelleteerd als brok) te verkrijgen.
Bij de fouragehandel is de brok verkrijgbaar in zakken van 20 of 25 kg. De prijs varieert tussen de E 5,- en 10,- per 25 kg. Voor zover bekend wordt bietenpulp niet verwerkt in Nederlandse commerciële krachtvoeders.
Hoeveel bietenpulp er dagelijks aan een paard gevoerd kan of zou moeten worden, hangt af van de reden waarom het opgenomen wordt in het totale rantsoen; is het de bedoeling om een deel van het ruwvoer (gras, kuil of hooi) òf juist een deel van het krachtvoer te vervangen? Wordt pulp gevoerd als extra energiebron naast het bestaande rantsoen? Of wil men een rantsoen samenstellen voor een paard met leverproblemen? Een rantsoenberekening biedt op dit soort vragen een eenvoudig antwoord.

Conclusie
Bietenpulp, al dan niet voorgeweekt, is een voedermiddel dat de energiedichtheid van het rantsoen aanzienlijk kan verhogen zonder dat daarbij het risico op verzuring in de dikke darm toeneemt. Daarnaast is bietenpulp een smakelijk, relatief eiwitarm product. De noodzaak of wens om bietenpulp voor te weken hangt samen met de eetgewoontes en eventuele ziekteproblemen van een paard en de praktische haalbaarheid. Alhoewel er sterke aanwijzingen zijn voor verschillende positieve effecten van bietenpulp op het metabolisme van het paard, dienen deze nader onderzocht te worden om de toepassing van bietenpulp in de (dieet)voeding en therapie van lever- en maagdarmaandoeningen beter te kunnen onderbouwen. De hoeveelheid bietenpulp welke gevoerd kan worden, evenals de noodzaak tot het supplementeren van mineralen en/of vitaminen, kan eenvoudig beoordeeld worden aan de hand van een rantsoenberekening.

Referenties

Literatuur:
Hallebeek J.M., Beynen A.C., 2002. Influence of dietary beetpulp on the plasma level of triacylglyerols in horses. J.A.P.A.N., in press.
Olsman A.F.S., Jansen W.L., Sloet van Oldruitenborgh-Oosterbaan M.M., Beynen A.C., 2002. Assessment of the minimum protein requirement of adult ponies. J.A.P.A.N., in press.
Olsman A.F.S., Huurdeman C.M., Jansen W.L., Haaksma J., Sloet van Oldruitenborgh-Oosterbaan M.M., Beynen A.C., 2002. Macronutrient digestibility, nitrogen balance, plasma indicators of protein metabolism and mineral absorption in horses fed a ration rich in sugar beet pulp. Submitted for publication.

Een uitgebreide literatuurlijst is op aanvraag bij de auteur te verkrijgen.

Websites:
http://staplhorse.tripod.com/beetpulp.html
http://www.paper-horse.com/askthevet/beetpulp.htm
http://www.shady-acres.com/susan/beetpulp.shtml
http://www.xcodesign.com/aaep/displayAr ... cfm?ID=111
http://www.equinerescue.info/weightgain.txt



Over de auteur: Annemarie Olsman, oud-bestuurslid van VHiVer, heeft na het behalen van haar doctoraal Diergeneeskunde een excellent tracé programma doorlopen bij de HGP, Afdeling Voeding en Discipline Inwendige Ziekten. Dit excellent tracé programma, getiteld “Equine nutrition and hepatic function; a perfect match?” heeft zij in april 2002 afgerond. Op dit moment doet zij promotieonderzoek naar voeding en de ammoniakstofwisseling bij paarden en volgt de differentiatie coschappen.

[trea]

Kleine aanvulling op de bietenpulp:
Als je een zak koopt, kijk dan wel even of je een gezoete (melasse) variant of ongezoete koopt. Bovendien is het echt noodzakelijk om de juiste verhouding te voeren, aangezien je anders in de knel komt met de Ca:P balans .

Grote aanvulling op bietenpulp:

Bietenpulp als paardenvoeder: (on)gewenste effecten ?

Door: Annemarie F.S. Olsman

Bietenpulp is een voedermiddel met een omstreden reputatie; “het is rijk aan koolhydraten en dat is slecht voor een paard…”, “eenmaal opgenomen gaat het zwellen en dat veroorzaakt een maagruptuur…”, “het heeft geen voedingswaarde…”, “paarden vinden het niet smakelijk…”. Dit zijn allemaal uitspraken welke vaak het gevolg zijn van onwetendheid en wantrouwen jegens het product en zijn te scharen in de categorie ‘empirisch geneuzel’ omdat de effecten van bietenpulp als voedermiddel voor paarden nauwelijks zijn onderzocht. Toch zijn er de laatste jaren verschillende wetenschappelijke artikelen gepubliceerd en worden er regelmatig discussies op internet gevoerd zoals in het onderstaande is samengevat. Hieruit blijkt dat ook bij de vaak genoemde relatie tussen bietenpulp en een slokdarmverstopping de vraag kan worden gesteld: feit of fabel?

Samenstelling en eigenschappen
Bietenpulp is het restproduct van de suikerproductie. Suiker (sucrose) wordt geëxtraheerd uit suikerbieten en wordt vervolgens gebruikt voor humane consumptie. De hoeveelheid sucrose in de resterende pulp is derhalve zeer laag. Alhoewel sommige voederproducenten melasse toevoegen aan pulp om de smakelijkheid van pulp te verhogen (gemelasseerde bietenpulp), is de hoeveelheid goed verteerbare, snel fermenteerbare koolhydraten in bietenpulp laag en dus is het risico op verzuring in de dikke darm, met alle gevolgen van dien, laag. Om een idee te krijgen: de hoeveelheid suiker in 5 kg bietenpulp is ongeveer gelijk aan de hoeveelheid suiker in een paar appels.
Daarentegen is bietenpulp rijk aan slecht verteerbare, matig snel fermenteerbare koolhydraten, zoals bijvoorbeeld pectine. Middels microbiële fermentatie in de dikke darm worden deze koolhydraten omgezet in vluchtige vetzuren en dragen in deze vorm bij aan de energievoorziening van het paard.
Tot slot is pulp ten opzichte van de energie inhoud (ca 900 VEP per kg droge stof) relatief eiwitarm (ca 8 tot 10% in de droge stof), rijk aan calcium en bevat nauwelijks tot geen fosfor, vitamine B, caroteen en vitamine D. Bietenpulp is dus rijk aan energie, rijk aan matig snel fermenteerbare koolhydraten en bevat weinig eiwit. Door deze eigenschappen is bietenpulp een geschikt product om in het dagelijkse rantsoen zowel een deel van het ruwvoer als van het krachtvoer te vervangen. Hierbij dient men wel rekening te houden met de lage gehaltes aan vitaminen en mineralen in bietenpulp; middels een rantsoenberekening is eenvoudig te bepalen of het supplementeren van mineralen- en/of vitaminen nodig is.

Toepassing in de praktijk
Er zijn verschillende redenen, al dan niet gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, om bietenpulp op te nemen in het dagelijkse rantsoen.
Ten eerste zouden schrale paarden baat hebben bij pulp doordat ze sneller op gewicht komen en beter op gewicht blijven. Ook paarden die veel energie nodig hebben, maar niet onbeperkt krachtvoer kunnen opnemen (verzuring in de dikke darm), zouden welvaren bij bietenpulp. Pulp wordt om deze reden veel gevoerd aan renpaarden in het Verenigd Koninkrijk. Daarnaast zou het een betere ruwvoerbron zijn dan hooi voor paarden met luchtwegproblemen: bietenpulp bevat veel vezels (lees: matig snel fermenteerbare koolhydraten), geen stof en geen schimmelsporen of allergenen die hooi juist wel bevat. Ook zouden paarden met gebitsproblemen makkelijker pulp op kunnen nemen dan hooi en zou het vanwege de goede verteerbaarheid een goed voeder zijn voor paarden die herstellende zijn van ziekte.
Naast bovengenoemde “praktijkervaringen” zijn er een aantal wetenschappelijk onderbouwde argumenten aan te dragen. Ten eerste zou bietenpulp het eiwitmetabolisme kunnen beïnvloeden, met name op het niveau van de absorptie van ammoniak. Door diverse auteurs wordt geadviseerd om paarden met leveraandoeningen bietenpulp te voeren. Dit advies is gebaseerd op het volgende: in de dikke darm zou bietenpulp enerzijds een pH daling induceren en anderzijds de microbiële groei stimuleren. Daardoor wordt er meer ammoniak met de mest uitgescheiden en dus minder ammoniak geabsorbeerd. Ammoniak wordt nog steeds gezien als een van de belangrijkste neurotoxische stoffen in de pathogenese van hepato-encefalopathie (HE). Een vermindering in de absorptie van ammoniak in de dikke darm zou het risico op HE verminderen en de lever ontlasten. De lever is immers het enige orgaan waar het neurotoxische ammoniak omgezet wordt in ureum, dat vervolgens door de nieren wordt uitgescheiden. Uit recent onderzoek blijkt dat het voeren van bietenpulp inderdaad leidt tot een daling in de veneuze ammoniakconcentratie.
Daarnaast is er beschreven dat het voeren van bietenpulp een daling in de veneuze creatinineconcentratie veroorzaakt. Mogelijk hangt dit effect samen met waarnemingen dat het voeren van bietenpulp leidt tot een verandering in het metabolisme van triacylglycerolen. Deze waarnemingen tezamen zouden kunnen duiden op een verandering in het energieverbruik van spieren. Echter, het mechanisme wat aan beide bovengenoemde waarnemingen ten grondslag ligt is niet geheel duidelijk en vraagt om nader onderzoek.
Tot slot zijn er vooralsnog geen duidelijke aanwijzingen om aan te nemen dat bietenpulp de absorptie van mineralen zou beinvloeden.

Voorweken en smakelijkheid: gevaar …?
In tegenstelling tot wat vaak gezegd wordt is voorweken (“natte pulp”) niet altijd nodig. In de literatuur is beschreven dat paarden 5 kg gedroogde bietenpulp (als brok) per dag opnamen zonder dat daarbij problemen werden gezien zoals een slokdarmverstopping. Problemen zijn echter niet ondenkbaar bij paarden die onvoldoende kauwen en/of wanneer water onvoldoende (niet ad lib) beschikbaar is. Ook blijkt het ene paard gevoeliger voor verstopping te zijn dan de ander. Daarom wordt door de meeste auteurs toch aangeraden om bietenpulp voor te weken in koud water (minstens 2 tot 3 uur) of in heet water (> 50 ºC, < 100 ºC en af laten koelen tot handwarme temperatuur). Voor de verhouding wordt geadviseerd: 3 L water op 1 kg pulpbrok. Alhoewel het zwelvermogen van pulp aanzienlijk is, zijn verhalen over maag- of darmrupturen niet gegrond bij gezonde paarden met een normale maaglediging en darmfunctie. Echter, bij paarden met ernstige motiliteitsstoornissen van het maagdarmkanaal (bijvoorbeeld een maagimpaction) is de kans op problemen zeker niet ondenkbaar.
Een bijkomend voordeel van voorweken is dat het voeren van poeders of oliën, zoals supplementen of geneesmiddelen, eenvoudiger wordt: door een supplement te mengen met de natte pulp is men er zeker van dat het supplement daadwerkelijk in het paard terecht komt en dat niet de helft aan de voerbak blijft kleven. Nadelen van voorweken zijn er echter ook. Ten eerste moet voorweken in koud water niet te lang duren (max 12 uur). De houdbaarheid van natte pulp is niet oneindig; schimmels afkomstig uit de omgeving gedijen prima op dit product. Ook treedt fermentatie op bij warme omgevingstemperatuur. Het mag duidelijk zijn dat dit de smakelijkheid niet bevordert. Dit probleem doet zich met name voor in de zomer. In de winter zou voorgeweekte pulp kunnen bevriezen; ook dit is niet bevordelijk voor de opname.
Over smaak valt niet te twisten, zelfs niet bij paarden. Voorgeweekte bietenpulp zou smakelijker zijn dan droge brok. Echter, paarden die niet gewend zijn om nat voer te eten kunnen in eerste instantie weigeren de geweekte pulp op te nemen. Een oplossing kan zijn om het krachtvoer (haver, biks, muesli) te mengen met de bietenpulp. En houdt immer rekening met het algemene principe van elke rantsoenwijziging: laat veranderingen geleidelijk plaatsvinden! Vaak wordt hiervoor een periode van 5 dagen aangehouden. Daarnaast is het van belang dat een paard ab lid beschikt over schoon fris water.

Verkrijgbaarheid en prijs
Bietenpulp is zowel nat (vers of ingekuild) als droog (gepelleteerd als brok) te verkrijgen.
Bij de fouragehandel is de brok verkrijgbaar in zakken van 20 of 25 kg. De prijs varieert tussen de E 5,- en 10,- per 25 kg. Voor zover bekend wordt bietenpulp niet verwerkt in Nederlandse commerciële krachtvoeders.
Hoeveel bietenpulp er dagelijks aan een paard gevoerd kan of zou moeten worden, hangt af van de reden waarom het opgenomen wordt in het totale rantsoen; is het de bedoeling om een deel van het ruwvoer (gras, kuil of hooi) òf juist een deel van het krachtvoer te vervangen? Wordt pulp gevoerd als extra energiebron naast het bestaande rantsoen? Of wil men een rantsoen samenstellen voor een paard met leverproblemen? Een rantsoenberekening biedt op dit soort vragen een eenvoudig antwoord.

Conclusie
Bietenpulp, al dan niet voorgeweekt, is een voedermiddel dat de energiedichtheid van het rantsoen aanzienlijk kan verhogen zonder dat daarbij het risico op verzuring in de dikke darm toeneemt. Daarnaast is bietenpulp een smakelijk, relatief eiwitarm product. De noodzaak of wens om bietenpulp voor te weken hangt samen met de eetgewoontes en eventuele ziekteproblemen van een paard en de praktische haalbaarheid. Alhoewel er sterke aanwijzingen zijn voor verschillende positieve effecten van bietenpulp op het metabolisme van het paard, dienen deze nader onderzocht te worden om de toepassing van bietenpulp in de (dieet)voeding en therapie van lever- en maagdarmaandoeningen beter te kunnen onderbouwen. De hoeveelheid bietenpulp welke gevoerd kan worden, evenals de noodzaak tot het supplementeren van mineralen en/of vitaminen, kan eenvoudig beoordeeld worden aan de hand van een rantsoenberekening.

Referenties

Literatuur:
Hallebeek J.M., Beynen A.C., 2002. Influence of dietary beetpulp on the plasma level of triacylglyerols in horses. J.A.P.A.N., in press.
Olsman A.F.S., Jansen W.L., Sloet van Oldruitenborgh-Oosterbaan M.M., Beynen A.C., 2002. Assessment of the minimum protein requirement of adult ponies. J.A.P.A.N., in press.
Olsman A.F.S., Huurdeman C.M., Jansen W.L., Haaksma J., Sloet van Oldruitenborgh-Oosterbaan M.M., Beynen A.C., 2002. Macronutrient digestibility, nitrogen balance, plasma indicators of protein metabolism and mineral absorption in horses fed a ration rich in sugar beet pulp. Submitted for publication.

Een uitgebreide literatuurlijst is op aanvraag bij de auteur te verkrijgen.

Websites:
http://staplhorse.tripod.com/beetpulp.html
http://www.paper-horse.com/askthevet/beetpulp.htm
http://www.shady-acres.com/susan/beetpulp.shtml
http://www.xcodesign.com/aaep/displayAr ... cfm?ID=111
http://www.equinerescue.info/weightgain.txt



Over de auteur: Annemarie Olsman, oud-bestuurslid van VHiVer, heeft na het behalen van haar doctoraal Diergeneeskunde een excellent tracé programma doorlopen bij de HGP, Afdeling Voeding en Discipline Inwendige Ziekten. Dit excellent tracé programma, getiteld “Equine nutrition and hepatic function; a perfect match?” heeft zij in april 2002 afgerond. Op dit moment doet zij promotieonderzoek naar voeding en de ammoniakstofwisseling bij paarden en volgt de differentiatie coschappen.

[whoopie]

Ik heb het boekje vandaag ook thuis gekregen, intressant hoor. Weet niet of we het topic zo teveel vervuilen??
Ik wist ook niet dat zeewier zoveel mineralen etc bevatte, zit nu ook te denken of ik bietenpulp ga voeren, de brok is toch bijna op. Maar het wordt mij nog niet zo duidelijk hoeveel je nu ongeveer moet voeren.

Ik voer Whoopie momenteel ook weidekruiden van de paardedrogist, daar zit oa zeewier in Whoopie vindt het heerlijk.
Fijn artikel Trea, bedankt.

[Marja]

Bedankt voor de info over bietenpulp Trea!
Alleen was 1 x ook wel genoeg.

Ik heb het boekje nu ook (bedankt voor de tip Trea), maar heb het nog niet uit.
Ik heb mijn paarden jarenlang zeewier gevoerd, tot een voedingsdesdkundige mij vertelde dat ze het nut er niet zo van inzag, zeker niet om het naast de muesli te geven (wat ik toen deed).
Nu voer ik al jarenlang alleen muesli, maar daar ben ik ook niet zo tevreden meer over...

Ben dus heel benieuwd!