Horsenality, aangeboren of aangeleerd?

[Pocalover]

Hoi,

Paarden hebben een horsenality. Parelli deelt die in vier gedeeltes. LB-i, LB-e, RB-i, RB-e.
Vanmorgen zat ik savvy club dvd te kijken en zag ik Pat spelen met Smart Seven. Smart Seven heeft een LB horsenality volgens Pat.
Toen dacht ik, ja nogal wiedes dat hij LB is. Hij is gefokt en geboren bij Parelli. Vanaf dag één van zijn leven is er op een manier met hem omgegaan die begrijpelijk is voor paarden. Geen reden om RB te worden he.

Poca's horsenality chart hangt hier aan de muur, die heb ik in januari ingevuld. Zoals jullie weten voel ik me sinds die tijd stukken beter en heb ik veel energie en tijd gestoken in het ontwikkelen mijn savvy. Veel van de dingen die ik toen heb ingevuld, herken ik nu niet meer in Poca. Haar horsenality verandert dus. Of verandert haar horsenality niet maar was ik te onervaren vroeger en heb ik haar RB gemaakt?

Twister's veranderingen zijn fenomenaal de laatste tijd. Die gaat van extreme naar mild momenteel. Op Twister zou ik drie horsenality types los kunnen laten. Alles behalve LB-i. Hoe is zij geboren? Of is dat het ook niet? Zouden paarden ook van horsenality kunnen veranderen in een kudde op 100 hectare zonder mensen die ze verpesten of juist helpen rustiger (dus LB?) te worden.

Hoe denken jullie hier over.

Groetjes
Roos

[Sammy]

Ik denk dat een paard met een bepaalde persoonlijkheid geboren is, en dat het door de mensen zeker wel beinvloed word. En geef echt jezelf de schuld niet dat je Poca Rightbraint 'gemaakt' heb, ik geloof niet dat jij nooit je best gedaan hebt!
Wel denk ik dat het zo is, net als met Smart Seven, dat als je als paard vanaf je geboorte al begrepen word, en er met je gewerkt word zoals jij het begrijpt, je rustig bent, en vertrouwen hebt in de mensen om je heen. Daarom ben je Lb. Dat denk ik.

Sammy heb ik al dat ze heel klein was, en ik was al bekend met natural horsemanship. Nu was zij toch een tikkeltje Rb soms. En op haar chart was dat ook te zien. Nu niet meer, ondertussen is haar chart bijna helemaal Lb. Haar veulen daarentegen is helemaal Lb geboren, en op zijn chart is bijna niets veranderd. Mick is pas gekomen toen ik er aan toe was om een veulen in een voor hem 'begrijpende' wereld op te kunnen voeden..

..zo is het maar net!

[lila]

En geef echt jezelf de schuld niet dat je Poca Rightbraint 'gemaakt' heb, ik geloof niet dat jij nooit je best gedaan hebt!

Toch is het feit dat het nu zoveel beter gaat nu jij veel beter in je vel zit wel tekenend. Dan denk ik echt. De weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen. Je kan je best wel doen, maar als je niet fijn in je vel zit, niet congruent bent, dan prikt een paard er dwars doorheen en zal wanneer hij/zij zelf denkt dat het kan, zich door je laten "leiden". Zoals we wel eens achter een kleutertje aanlopen, handje vast en zij wijst de weg wel . Het is een wisselwerking. Als Poca niet deed wat ze deed, was er voor jou minder of geen reden om tot actie over te gaan. En ik denk dat paarden ons daarin echt voorgaan op de goede weg. Als je je ervoor openstelt. En dat heb je gedaan. En dan gaan ze met jou aan de slag op een manier die zóóó bijzonder is dat het voor buitenstaanders (soms zelfs mensen die ervaring hebben met paarden) bijna niet uit te leggen is.
Zo denk ik erover. Zo ervaar ik het met mijn paarden.

[Pocalover]

Dat het met Poca (en ons) zoveel beter gaat was voor mij maar een voorbeeld. Daarover hoef ik wat mij betreft geen disuccsie. Ik ben benieuwd hoe jullie denken over horsenality aangeboren of aangeleerd.

(dat het met Poca zo veel beter gaat, is voor mij en onomstotelijk bewijs dat ik gegroeid ben. daar heb ik nooit aan getwijfeld. schuldig voelen doe ik me al helemaal niet. ben gewoon blij dat het nu zo goed gaat)

[lila]

Dat snap ik en dat weet ik. Ik voer er geen discussie over, ik stel het gewoon vast (net zoals je dat zelf doet) omdat het voor mij het zoveelste bewijs is dat het zo werkt. Gewoon als voorbeeld. Horsenality is deels aangeboren en deels aangeleerd. Zoals dat geldt voor elke dierlijke levensvorm. Zo zijn we geëvolueerd.

[Rianne]

Ik denk dat Horsenality voor het grootste deel is aangeboren, maar dat er wel parten zijn die aangeleerd/veranderd kunnen worden dor omstandigheden. Zo kan een mens bijv. van nature hartstikke spontaan, open en onderzoekend zijn, maar kan zo iemand toch terughoudend worden na enkele nare ervaringen/teleurstellingen van mensen. Maar dit kan ook weer terug veranderen door positieve ervaringen etc. Snap je wat ik bedoel? Zo kan het ook gaan met paarden (door bv mishandeling/verwaarlozing.. en daarna in goede handen komen en waar hun 'ware aard' weer naar boven kan komen).

[Yvonne P]

Ik denk dat Horsenality is aangeboren. Het paard wordt met bepaalde eigenschappen en 'aanleg voor' geboren. De omgeving bepaald vervolgens in welke mate deze eigenschappen tot uitdrukking komen.

Als voorbeeld: dominant (LB) of fearfull (RB)
Ik denk dat een paard van nature dominant is of meer onderdanig. Daar kun je als mens niet veel an veranderen. Wel kun je het sturen natuurlijk. Maar een geboren leider zal bij een normale omgang met de mens (dus niet zijn trots eruit slaan) altijd de neiging blijven houden om het leiderschap over te nemen. Ook in de kudde zal zo'n paard niet 'opeens' volledig onderdanig worden en zich onderaan de rangorde opstellen.

Een ander voorbeeld: forward aholic
Salvadore is een echte gogogo horse. Als hij maar mag werken en mag bewegen. Hierdoor heeft hij snel de neiging om RB-e te worden. Ik kan daar uiteraard wel iets aan doen waardoor hij rustiger wordt en volkomen beheerst zijn weg volgt. Wanneer ik zelfs zo 'rustgevend' kan zijn, zal deze eigenschap meer en meer op de achtergrond komen. Wellicht dat zelfs zijn eigenschappen confident, easily bored en unmotivated meer naar voren zullen komen, waardoor het dus lijkt of hij opeens LB-i is geworden.

Ik denk dus aangeboren.
De mens heeft echter wel invloed op de eigenschappen en dan met name welke duidelijk naar voor komen.
Een paard wat opeens van RB-e een LB-i paard is geworden. Was dat denk ik altijd al, alleen door de invloed van de mens komen de LB-i eigenschappen meer en duidelijker naar voor.

[lila]

Ik stop zelf trouwens m'n paarden nooit in zo'n hokjesschema van RBi RBe of wat ook. Nou ja....in het hokje "vandaag". En dat lijkt vaak veel op het hokje "gisteren" en ook op het hokje "morgen". Maar zelden op het hokje "vorig jaar".
Wat is het nut ervan?

[Callippo]

Pat legt het zelf uit op een DVD: horsenality wordt bepaald door 4 dingen: innate characteristics, spirit, environment en learned behaviour... (wordt uitgebreid door hem behandeld in volgens mij het LBHB pakket)

@Lila: Je paarden 'in een hokje stoppen' (of eigenlijk: je paard lezen en zien welke eigenschappen hij vandaag vertoont) kan juist heel nuttig zijn, omdat bepaalde horsenalities om een bepaalde aanpak vragen. Heb hier een savvy Times liggen met dingen die je wel en juist niet moet doen met bepaalde karaktereigenschappen.

[Pocalover]

Pat legt het zelf uit op een DVD: horsenality wordt bepaald door 4 dingen: innate characteristics, spirit, environment en learned behaviour... (wordt uitgebreid door hem behandeld in volgens mij het LBHB pakket)

Verhip, nu weet ik het weer. Je hebt gelijk, thanks.

[Aspen]

Het karakter van een paard is deels aangeboren, maar wordt beïnvloed door de omgeving, met name hoe de eigenaar of mensen ermee omgaan. Mensen die hun paarden niet begrijpen , krijgen paarden die volgens hen 'dwaze' dingen doen(zoals exploderen,bokke,steigeren,..) uit onbegrip en vervolgens uiteindelijk als onhandelbaar worden bestempeld.
Mensen die het paard paardvriendelijk behandelen, krijgen een heel andere reactie. Daar ontstaat meer de communicatie,de samenwerking en zijn meestal de paarden die hun ware karakter echt kunnen laten tonen,dit zijn dan meestal de LB paarden.
Natuurlijk heeft de situatie ook een invloed. Soms kan je paard zeer onverwacht RB worden.

Ik zou eigenlijk Aspen's chart ook opnieuw moeten invullen. Vroeger bestempelde ik hem als LB introvert terwijl hij nu meer daar LB extrovert aan het gaan is. Zo fijn om hem te zien openbloeien! Vroeger toen ik normal was,was hij een echte robot. Nooit hoorde ik geklaag van hem en sinds ik NH met hem doe is hij zo verandert. Veel zachter,liever, meer interesse, durft voor zichzelf op te komen,...

[Liesbet]

Ik denk ook dat wij niet altijd kunnen plaatsen wat we zien. Ik probeer te verduidelijken.
Wij zien wat er gebeurt aan de buiten kant van het paard, dus wij verklaren zijn gedrag. Maar soms zullen wij dit gedrag verkeerd interpreteren, zo kan een paniekerig (lijkend) paard ook gewoon fun hebben.

Dus ik denk dat onze kennis van interpreteren ook heel belangrijk is!

[lila]

dingen die je wel en juist niet moet doen met bepaalde karaktereigenschappen.

maar geef je dan wel voldoende ruimte voor groei? Duw je je paard dan met rolbevestigende oefeningen niet daarmee verder dat hokje in? Of geeft het juist mogelijkheden om daarnaartoe te oefenen waar jij je met je paard prettig voelt? Dat zou mooi zijn!
Omgeving en aangeleerd gedrag zijn er dus 2 van de 4. Hoe die taart verdeeld is weet ik niet, maar ik denk dat het in volgorde van importantie staat (waarbij ik denk dat het laatste het meest van invloed is)? Of zijn ze gelijkelijk belangrijk?

[Linda]

Hmm, had een heel verhaal getypt maar werd uiteindelijk veel te langdradig en ingewikkeld. Ik houd het er maar op dat het aangeboren/aangeleerd verhaal al ontzettend moeilijk is wanneer het over mensen gaat, laat staan over paarden. Denk dat ik het maar gewoon bij het lezen van mijn paard houd (kan ik de komende -tig jaren nog wel mee vooruit) en hem vooral niet in een hokje stop, want z'n karakter kan per minuut veranderen. Heb dus denk ik gewoon een lb-extravert/lb-introvert/rb-extravert en rb-introvert, kortom een heel veelzijdig paard dus, anders zou 't maar saai worden

[Callippo]

dingen die je wel en juist niet moet doen met bepaalde karaktereigenschappen.

maar geef je dan wel voldoende ruimte voor groei? Duw je je paard dan met rolbevestigende oefeningen niet daarmee verder dat hokje in? Of geeft het juist mogelijkheden om daarnaartoe te oefenen waar jij je met je paard prettig voelt? Dat zou mooi zijn!

Dat laatste, het gaat juist om hoe je met je paard omgaat om hem gemotiveerder/meer confident/nieuwsgieriger etc te laten worden. Niet om je te beperken door wat je allemaal niet mag doen met een bepaald type paard. Het doel van Parelli is immers juist je paard ontwikkelen tot calmer, smarter, braver, more athletic.

Omgeving en aangeleerd gedrag zijn er dus 2 van de 4. Hoe die taart verdeeld is weet ik niet, maar ik denk dat het in volgorde van importantie staat (waarbij ik denk dat het laatste het meest van invloed is)? Of zijn ze gelijkelijk belangrijk?

Dat staat er niet bij, maar ik denk zelf dat aangeboren gedrag/spirit de basis vormt en dat de omgeving en aangeleerd gedrag DAAR invloed op uitoefenen. Omgeving en training, daar kun jij wat aan doen. Het aangeboren karakter is iets waar je niets aan kan veranderen.